ถ้าพูดถึงผืนป่าขนาดใหญ่ในจังหวัดอุบลราชธานี ส่วนมากจะต้องนึกถึงอุทยานแห่งชาติภูจองนายอย หรืออุทยานแห่งชาติผาแต้ม ซึ่งมีระยะทางห่างจากตัวเมืองอุบลมากกว่า 100 กิโลเมตร ใครเลยจะนึกว่า อุบลฯ เราจะมีผืนป่ากว่า 3 พันไร่ ใกล้ตัวเมืองมาก ระยะทางไม่ถึง 20 กิโลเมตร

บางท่านอาจจะยังนึกไม่ออก บางท่านอาจจะนึกออกแล้ว ใช่แล้วครับ ไกด์อุบลพูดถึง "ป่าดงฟ้าห่วน" ซึ่งชื่อนี้ ไกด์อุบลได้ยินเมื่อครั้งจังหวัดมีโครงการทำสวนสัตว์เปิดอุบลฯ โดยจะใช้ที่ดินส่วนหนึ่งของป่าดงฟ้าห่วนครับ ดงฟ้าห่วนคืออะไร....

ดงฟ้าห่วน เป็นป่าสงวนแห่งชาติ ขนาดใหญ่ มีเนื้อที่ประมาณ 3,400 ไร่ อยู่ในตำบลขามใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี เดิมพื้นที่แห่้งนี้เป็นป่าธรรมชาติที่มีความอุดมสมบูรณ์มาก ชุมชนที่อยู่อาศัยรอบแนวป่า เรียกป่าแห่งนี้ว่า "ดงฟ้าห่วน" สันนิษฐานว่า น่าจะมาจากการที่ ในช่วงฤดูฝนมักจะมีเสียงฟ้าร้อง ฟ้าคะนอง ดังกังวานสะท้อนทั่วป่า คำว่า "ห่วน" เป็นภาษาอีสาน หมายถึงอากัปกิริยาเรียกบุคคลที่ลุกลี้ลุกลน เดินไปเดินมา จากจุดหนึ่งไปหาอีกจุดหนึ่งทั่วบริเวณ

ปัจจุบันป่าสงวนแห่งชาติดงฟ้าห่วน แบ่งการดูแลออกเป็น 3 หน่วยงาน ได้แก่ สวนพฤกษศาสตร์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ดงฟ้าห่วน) มีเนื้อที่ 1,563 ไร่, องค์การสวนสัตว์ 1,217 ไร่ และ สถานีวนวัฒนวิจัย 620 ไร่ อยู่ห่างจากทุ่งศรีเมืองอุบลราชธานี ประมาณ 13 กิโลเมตร

จังหวัดอุบลราชธานีมี "ต้นยางนา" เป็นต้นไม้ประจำจังหวัด ไกด์อุบลทราบข่าว่า ที่สวนพฤกษศาสตร์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ดงฟ้าห่วน) มีต้นยางนาประมาณ 2 หมื่นต้น ในจำนวนนั้น สำรวจพบต้นยางนายักษ์ขนาดเส้นรอบวง 5.90 เมตร (วัดจากโคนต้นสูงขึ้นไป 1.30 เมตร) และอีกหนึ่งต้นใกล้ๆ กัน มีขนาดเส้นรอบวง 4.90 เมตร อีกด้วย

สวนพฤกษศาสตร์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ดงฟ้าห่วน) มีสถานที่ร่มรื่น สวยงาม เหมาะสำหรับพักผ่อนหย่อนใจ ถ่ายรูปสวยๆ และทัศนศึกษาธรรมชาติ เป็นแหล่งรวบรวมพรรณไม้ตามหลักอนุกรมวิธาน พรรณไม้ตามประเภทใช้สอย เพื่อเป็นแหล่งศึกษาดูงาน วิจัย อบรม สำหรับเยาวชนและผู้ที่สนใจทั่วไป

นางสุวรรณา ขวาของ นักวิชาการป่าไม้ชำนาญการ หัวหน้าสวนพฤกษศาสตร์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ดงฟ้าห่วน) กล่าวกับไกด์อุบลว่า ผืนผ่าแห่งนี้ เป็นแหล่งอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และเป็นสถานที่พักผ่อนหย่อยใจของประชาชน ด้วยมีสภาพป่าใกล้ตัวเมือง มีชุมชนล้อมรอบป่า ซึ่งเข้ามาเก็บพื้ชผักจากป่าไปทำอาหารรับประทานในครัวเรือน ผืนป่าแห่งนี้จึงเรียบเสมือน "ตู้กับข้าวขนาดใหญ่ของไทบ้าน" ชาวบ้านระแวกนี้จะหวงแหนป่า และช่วยกันดูแลรักษาป่าไปพร้อมๆ กับเจ้าหน้าที่ของสวนพฤกษศาสตร์ฯ

อยากเชิญชวนชาวอุบลฯ และประชาชนทั่วไปที่สนใจเรื่องธรรมชาติ มาเที่ยว มาถ่ายภาพ หรือหากมาเป็นหมู่คณะ จะติดต่อล่วงหน้าเพื่ออำนวยความสะดวกในเรื่องวิทยากร ก็ยินดีเป็นอย่างมาก โทร.081-2822899 (คุณติ๊ก) หรือ 088-5951252 (หัวหน้าสวนพฤกษศาสตร์ฯ)