‘พลาสติก’ นับได้ว่าเป็นวัสดุที่มีความจำเป็นต่อการใช้ชีวิตเป็นอย่างมาก เนื่องจากโลกในปัจจุบันได้ใช้พลาสติกเป็นส่วนประกอบหลักในการผลิตสินค้าและผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ซึ่งในการขึ้นรูปพลาสติกนั้นสามารถทำได้ด้วยหลากวิธี ไม่ว่าจะเป็นการขึ้นรูปพลาสติกแบบฉีด แบบเป่า แบบอัด รวมถึงการขึ้นรูปในแบบอื่น ๆ ซึ่งแตกต่างกันไปตามวัสดุและจุดประสงค์ที่ต้องการใช้ ซึ่งอาจเป็นความรู้ที่ไม่แพร่หลายนัก แต่หากสนใจศึกษา และยังไม่รู้ว่าการขึ้นรูปพลาสติกมีแบบใดบ้าง วันนี้จะพามาทำความรู้จักกับ 3 การขึ้นรูปพลาสติกที่คนนิยมใช้กัน

1. การขึ้นรูปพลาสติกแบบฉีด (Injection Molding)

การขึ้นรูปพลาสติกแบบฉีดเป็นการขึ้นรูปพลาสติกที่ใช้พลาสติกประเภทผงหรือเม็ด โดยมีขั้นตอนในการนำเม็ดพลาสติกเหล่านี้เทลงไปในฮอปเปอร์เพื่อให้ส่งไปยังกระบอกสูบบริเวณด้านหน้าของเครื่อง ทำให้เกิดความร้อนมากพอที่จะทำให้เม็ดพลาสติกเกิดการหลอมเหลว เตรียมพร้อมสำหรับการนำไปสู่การขึ้นรูปพลาสติกแบบฉีด และเมื่อพลาสติกถูกฉีดเข้าไปในแม่พิมพ์แล้ว แม่พิมพ์จะมีการหล่อเย็นเพื่อทำให้พลาสติกเย็นตัวลงและแข็งตัวอยู่ทรง หลังจากนั้นจึงปล่อยออกมาเป็นพลาสติกในรูปทรงที่ต้องการ พร้อมนำไปเข้าสู่การตกแต่งต่อไป โดยการขึ้นรูปพลาสติกแบบฉีดมักจะถูกนำมาใช้ในการผลิตสิ่งของทั่วไปที่ไม่หนาไม่บาง เช่น ชิ้นส่วนรถยนต์ ของใช้ในครัวเรือน ของเล่นเด็ก

2. การขึ้นรูปพลาสติกแบบอัด (Compression Molding)

การขึ้นรูปพลาสติกแบบอัดจะแตกต่างจากการขึ้นรูปพลาสติกแบบฉีดตรงที่เป็นการใช้ผงพลาสติกที่ยังแข็งอยู่เข้ามาอัดในแม่พิมพ์เพื่อให้เกิดเป็นรูปร่างตามต้องการ ซึ่งจะต้องถูกอัดด้วยความดันและอุณหภูมิที่เหมาะสมเท่านั้น ส่วนมากแล้วจะใช้ผงเมเลานีนในการขึ้นรูปพลาสติกแบบอัด โดยมีกระบวนการขึ้นรูปที่เริ่มจากการไล่ความชื้นออกจากวัตถุดิบ ทำการอุ่นก่อนเข้าแม่พิมพ์ จากนั้นทำการอัดผงพลาสติกให้แผ่ขยายไปทั่วแม่พิมพ์จนได้รูปร่างที่ต้องการ โดยไม่ต้องใช้การหล่อเย็นในตอนสุดท้าย มักใช้ในการผลิตจาน ชาม ถ้วย

3. การขึ้นรูปพลาสติกแบบเป่า (Blow Molding)

การขึ้นรูปพลาสติกแบบเป่าเป็นการใช้เม็ดพลาสติกชนิด HDPE ซึ่งถูกหลอมเหลวด้วยแผ่นทำความร้อนไฟฟ้าในบริเวณ Extruder จากนั้นสกรูจะอัดพลาสติกเหลวที่เป็นทรงกระบอกด้วยระบบที่เรียกว่า Hydraulics เข้าไปในแม่พิมพ์ และมีการเป่าลมเพื่อให้พลาสติกพองเต็มแม่พิมพ์ ทำให้พลาสติกขยายเต็มแม่พิมพ์และขึ้นเป็นรูปตามที่ต้องการ หลังจากนั้นจะมีการใช้ระบบหล่อเย็นเพื่อช่วยให้พลาสติกอยู่ตัวและแข็งตัวตามแม่พิมพ์ที่ต้องการ โดยวิธีการขึ้นรูปพลาสติกแบบนี้จะแตกต่างจากการขึ้นรูปพลาสติกแบบฉีดตรงที่มักจะใช้ในการทำวัสดุที่มีทรงกลวงเช่น ขวดน้ำ ขวดแชมพู แกลลอน