จังหวัดอุบลราชธานี มีประวัติศาสตร์ที่ยาวนานมามากกว่า 200 ปี แต่เชื่อหรือไม่ว่า นับตั้งแต่สร้างเมืองอุบลราชธานีมา ยังไม่มีการตั้งศาลหลักเมือง จนมาถึงสมัยพลตำรวจตรีวิเชียร ศรีมันตร ผู้ว่าราชการจังหวัดอุบลราชธานีในสมัยนั้น (พ.ศ.2513-2516) ได้มีโอกาสกราบนมัสการเจ้าพระคุณสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ เจ้าอาวาสวัดพระศรีมหาธาตุ บางเขน กรุงเทพมหานคร ในฐานะที่สมเด็จท่านเป็นพระสงฆ์ผู้ใหญ่ชาวอุบลฯ ซึ่งเป็นที่เคารพโดยทั่วไป เพื่อปรึกษาหารือว่า

" จังหวัดอุบลราชธานี เป็นจังหวัดใหญ่หัวเมืองเอกมาตั้งแต่อดีตกาล มีชื่อ “ ราชธานี ” เพียงแห่งเดียว มีความเจริญรุ่งเรืองมานาน แต่ยังไม่มีการยกเสาหลักเมืองให้เป็นมิ่งขวัญแก่ประชาราษฎร สาหรับยึดถือเป็นหลักชัยทางจิตใจ ให้มีความมั่นคง เชื่อในหลักบ้านหลักเมือง เป็นการผดุงกาลังใจให้แน่วแน่ในการดารงชีพ โดยอานุภาพของหลักเมือง จะเป็นหลักชัยให้ประชาราษฎรในบ้านเมืองอุบลฯ อยู่เย็นเป็นสุข รุ่งเรืองสถาพรตลอดกาล จึงเห็นสมควรสร้างศาลหลักเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ณ ที่อันเป็นชัยภูมิสาคัญ กลางเมืองอุบลราชธานี "

เจ้าพระคุณสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ พิจารณาแล้วก็ไม่ขัดข้อง แต่อยากให้สอบถามชาวอุบลฯ ส่วนใหญ่ก่อน เนื่องจากไม่อยากให้เกิดความขัดแย้งกันในภายหลัง ต่อมาเมื่อดาเนินการตามขั้นตอนต่างๆ พร้อมแล้ว จึงเลือกตาแหน่งที่ตั้งเสาหลักเมือง อยู่ที่ด้านทิศใต้ของทุ่งศรีเมือง และด้านทิศเหนือของศาลากลางจังหวัด (ปัจจุบันเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติอุบลราชธานี)

และวันที่ 27 สิงหาคม 2515 ก็เป็นกำหนดวันวางศิลาฤกษ์ศาลหลักเมือง โดยเจ้าพระคุณสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ เป็นผู้ให้ฤกษ์ และเป็นเดินทางมาเป็นประธานในพิธีวางศิลาฤกษ์ด้วย ส่วนเสาหลักเมืองนั้น กรมศิลปากรได้ออกแบบเป็นยอดบัวตูม โดยใช้ไม้ราชพฤกษ์

เมื่อการก่อสร้างศาลหลักเมืองอุบลราชธานีเสร็จเรียบร้อยสมบูรณ์แล้ว นายเดชชาติ วงศ์โกมลเชษฐ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดอุบลราชธานี ในสมัยนั้น ได้กราบบังคมทูล พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว , สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดาเนินมา ทรงประกอบ พิธีเปิดศาลหลักเมืองอุบลราชธานี เมื่อวันที่ 16 มกราคม 2519

ซึ่งการตั้งเสาหลักเมืองจะมีพิธีอัญเชิญวิญญาณ " เสด็จเจ้าหอคำ " ซึ่งเป็นญาติผู้ใหญ่ชั้นสูง เป็นตาทวดของเจ้าคาผง เข้าสิงสถิตย์ ณ หลักเมือง

สำหรับพิธีการบวงสรวงศาลหลักเมืองนั้น ได้เริ่มดาเนินการ เมื่อปี 2531 สมัยเรือตรีดนัย เกตุสิริ เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดอุบลราชธานี ภายหลังจากนั้น ทุกวันขึ้น 1 ค่าเดือน 7 ของทุกปี ซึ่งเดือน 7 เป็นเดือนทาบุญซาฮะ หรือบุญบูชาบรรพบุรุษ “ ในฮีตสิบสอง ” (หมายถึง ประเพณีที่ประชาชนในภาคอีสานปฏิบัติกันมาในโอกาสต่างๆ ทั้ง 12 เดือนของแต่ละปี เป็นการผสมผสานพิธีกรรมที่เกี่ยวกับเรื่องผี และพิธีกรรมทางการเกษตรเข้ากับพิธีกรรมทางพุทธศาสนา) เทศบาลนครอุบลราชธานีร่วมกับผู้ที่เกี่ยวข้อง ร่วมกันจัดพิธีบวงสรวงศาลหลักเมือง เป็นประเพณีสืบต่อกันมา

ปัจจุบัน ศาลหลักเมืองอุบลราชธานี เป็นที่สักการะบูชา เป็นมิ่งขวัญของชาวอุบลราชธานี และผู้มาเยี่ยมเยือนเมืองอุบลฯ เสมอมา