พระภาวนาวิศาลเถร หรือ หลวงปู่บุญมี โชติปาโล มีนามเดิมว่า บุญมี นามสกุล กุศลคุณ เกิดเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2452 ซึ่งตรงกับวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา คือ วันมาฆบูชา ณ บ้านเลขที่ 136 หมู่ที่ 2 บ้านนาเมือง ตำบลไร่น้อย อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี โยมบิดาชื่อ นายกุ กุศลคุณ โยมมารดาชื่อ นางเลื่อน กุศลคุณ ท่านเป็นบุตรคนโตในพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันทั้งหมด 10 คน เป็นชาย 4 คน หญิง 6 คน

ในช่วงชีวิตสมณเพศของหลวงปู่บุญมี ท่านได้ออกจาริกธุดงค์ไปในสถานที่ต่างๆ กระทั่งปีพุทธศักราช 2480 หลวงปู่บุญมีเดินทางกลับมายังจังหวัดอุบลราชธานี และได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดสระประสานสุข โดยท่านได้ทำการพัฒนาก่อสร้างวัดสืบต่อจากพระเดชพระคุณพระศาสนดิลก (เสน ชิตเสโน) เจ้าอาวาสวัดศรีทอง (วัดศรีอุบลรัตนาราม) ซึ่งเป็นผู้นำพาในการสร้างวัดสระประสานสุข และเป็นพระอุปัชฌาย์ของท่าน หลวงปู่บุญมีได้พัฒนาวัดสระประสานสุขซึ่งเป็นวัดบ้านเกิดของท่าน ให้มีความเจริญรุ่งเรือง เป็นที่น่าเลื่อมใสศรัทธาแก่พุทธศาสนิกชนในจังหวัดอุบลราชธานี และจังหวัดใกล้เคียงทั่วไปเรื่อยมาตามลำดับ 

หลวงปู่บุญมี ได้อุทิศตนเป็นสงฆ์สาวกขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทำหน้าที่สืบทอดและเผยแผ่หลักธรรมคำสอนของพระพุทธองค์ตลอดชีวิตในสมณเพศ หลวงปู่บุญมีท่านได้ทำการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในจังหวัดอุบลราชธานี ที่บ้านเกิดเมืองนอนของท่าน เห็นได้จากการเริ่มต้นพัฒนาวัดสระประสานสุข จากวัดป่าธรรมดาให้เจริญรุ่งเรืองมาตามลำดับจนเป็นวัดปฏิบัติที่มีชื่อเสียง ญาติโยมประชาชนจากทั่วประเทศมีจิตเลื่อมใสศรัทธาเดินทางมากราบนมัสการหลวงปู่กันอย่างไม่ขาดสาย

เมื่อครั้งที่จังหวัดอุบลราชธานีได้จัดงาน สมโภชเฉลิมฉลองการก่อตั้งเมืองอุบลราชธานีครบ 200 ปี ในปีพุทธศักราช 2535 มีการจัดทำหนังสือที่ระลึกชื่อว่า อุบลราชธานี 200 ปี พระครูไพโรจน์รัตโนบล (หลวงปู่บุญมี โชติปาโล) เจ้าอาวาสวัดสระประสานสุข ท่านได้รับคัดเลือกและยกย่องให้เป็นพระสงฆ์ที่น่าเคารพนับถือทางด้านพระเถระสายวิปัสสนาธุระในจังหวัดอุบลราชธานี จึงถือได้ว่าท่านเป็นพระสงฆ์ตัวอย่างที่ชาวจังหวัดอุบลราชธานีสมควรยกย่องให้เป็น “พระดีศรีอุบล” และเป็น “พระดีศรีแผ่นดิน” ที่ชาวไทยทั่วประเทศสมควรเอาเป็นตัวอย่างตลอดไป 

วันศุกร์ที่ 4 มิถุนายน 2547 หลวงปู่บุญมีอาพาธ และถึงแก่มรณภาพ สิริอายุ 95 ปี 3 เดือน 8 วัน พรรษา 74 ประกอบพิธีพระราชทานเพลิงสรีระสังขาร เมื่อวันที่ 24 มกราคม 2559

สำหรับวัตถุมงคลของหลวงปู่บุญมี มีมากมาย แต่ที่ได้รับความนิยม ระบุอยู่ในหนังสือพระเครื่องยอดนิยม ภาคอีสาน ชุด "เพชรน้ำงาม นครอุบลฯ"  มีดังนี้

1. เหรียญหลวงพ่อบุญมี โชติปาโล รุ่นแรก ปี 2530 เนื้อทองคำ พิมพ์ใหญ่

2. เหรียญหลวงพ่อบุญมี โชติปาโล รุ่นแรก ปี 2530 เนื้อทองคำ พิมพ์เล็ก

3. เหรียญหลวงพ่อบุญมี โชติปาโล รุ่นแรก ปี 2530 เนื้อทองแดง พิมพ์ใหญ่

4. พระรูปหล่อ พ่อบุญมี โชติปาโล รุ่นแรก ปี 2530 เนื้อทองแดง พิมพ์ก้นตัน

5. พระรูปหล่อ หลวงพ่อบุญมี โชติปาโล รุ่นแรก ปี 2530 เนื้อทองแดง พิมพ์กลวง

6. เหรียญหล่อพัดยศ หลวงพ่อบุญมี โชติปาโล ปี 2536 เนื้อทองคำ

7. เหรียญหล่อพัดยศ หลวงพ่อบุญมี โชติปาโล ปี 2536 เนื้อเงิน

8. เหรียญหลวงพ่อบุญมี โชติปาโล รุ่นแรก ปี 2539 เนื้อเงิน พิมพ์ใหญ่

9. พระเกษเจดีย์ หลวงพ่อบุญมี โชติปาโล ปี 2541 เนื้อเงิน